Sposoby zawieszenia protez – wprowadzenie

Jak trzyma się proteza?

Gdy nie masz jeszcze protezy i oczyma wyobraźni widzisz swoje pierwsze zaopatrzenie, to, jestem pewna, że myślisz o kształcie, kolorze czy ewentualnie ciężarze takiej nogi. Mało kto w początkowym etapie protezowania zastanawia się jak właściwie zakłada się protezę? W jaki sposób trzyma się ona ciała? I jakie są możliwości w tym zakresie? Właśnie? Jak to w zasadzie wygląda?

Postaram się przybliżyć ten ważny temat w kilku częściach, tak żeby niczego nie przeoczyć.

Jak zakłada się protezę?

Niezależnie od zastosowanego systemu protezę nogi należy „jakoś” założyć na kikut. Rozwiązań jest przynajmniej kilka – przede wszystkim w zależności od poziomu amputacji.

Zarówno protezy uda jak i podudzia zakłada się zazwyczaj po założeniu na kikut tzw. pończochy kikutowej lub liner’a. (Choć znam też osoby, które zakładają lej na gołe ciało – jest to wygodne w przypadku niektórych protez udowych).

Pończocha to nic innego jak rodzaj skarpetki, zwykle wykonanej z bawełny. Zakłada się ją na kikut – podobnie jak skarpetkę na stopę – poprzez wciągnięcie. Ma ona za zadanie zabezpieczyć wrażliwą powierzchnię kikuta przed nadmiernym uciskiem i ewentualnymi otarciami. Jest to rozwiązanie, które dawniej było powszechnie wykorzystywane w tzw. protezach tymczasowych. Dziś powoli odchodzi się od niego. A to ze względu na to, że pojawiły się powszechnie wykorzystywane liner’y. Pończochy są natomiast z powodzeniem używane do korekty niewielkich zmian obwodowych kikuta (gdy kikut zeszczupleje i pojawia się luz w leju protezowym), przez dodatkowe założenie na liner.

*Pończochy kikutowe NIE SŁUŻĄ do kształtowania kikuta! O formowaniu kikuta możesz przeczytać tutaj.

Liner to, mówiąc najprościej, udoskonalona wersja pończochy. To rodzaj skarpetki z odpowiedniego tworzywa: najczęściej z silikonu, żelu lub poliuretanu, przeważnie pokryta z zewnątrz dodatkową warstwą materiału. Zastosowanie ww. substancji sprawia, że liner spełnia swe zadanie lepiej od zwykłej bawełnianej pończochy. Tj. lepiej przylega do skóry, nie przesuwa się, ma lepszą gęstość i sprężystość (kulka wykonana z „gumy” po ściśnięciu się odkształca, a po zwolnieniu ucisku wraca na swoje miejsce, prawda?), a tym samym pełni też rolę amortyzującą.

*Szczegółowe właściwości poszczególnych rodzajów liner’ów, a dokładniej substancji, z których są wykonane omówię innym razem.

Jak zakłada się liner? Nie da się tego zrobić przez zwyczajne wciągnięcie. Należy go najpierw poprzez rolowanie wywinąć na lewą stronę, a następnie delikatnie przyłożyć do szczytu kikuta i odwijając, stopniowo naciągać na kikut.

Wszystko zobaczysz na filmie:

W jaki sposób proteza jest zamocowana?

Dwa powyższe akapity odpowiadają w zasadzie na pytania: „na co zakłada się protezę” lub „co zakłada się na kikut”. Natomiast jak się to robi, to już nieco inna para kaloszy.

Po założeniu – przyjmijmy najpowszechniejszą wersję – liner’a na kikut, należy najzwyczajniej w świecie „wcisnąć” kikut do leja. Niefachowo mówię więc na to zakładanie protezy „na wcisk”. I to jest właśnie pierwszy, podstawowy sposób zawieszenia protezy (czasami dodatkowo wykorzystujący tzw. wkładkę) . Inne to tak naprawdę kolejne modyfikacje, bo przecież nie da się przymocować kikuta do leja nie wykonując tej pierwszej najważniejszej czynności, jaką jest jego włożenie weń :).

To tyle tytułem wstępu do tego cyklu.

Śledź uważnie następne części.

Na pewno znajdziesz coś dla siebie!

Pozdrawiam!

Pa!